بازتعریف مفهوم «سبک زندگی سیاسی» بر اساس نظریه «اعتباریات» علامه طباطبایی

مسعود کریمی بیرانوند

چکیده

در رابطه با مفاهیم علوم اجتماعی ازجمله «سبک زندگی» و «سیاست» نیازمند داشتن تعاریفی هستیم که ضمن وفاداری به بنیادهای فکری و فرهنگی بومی و توجه به مسائل اجتماعی و سیاسی جامعه اسلامی، قابلیت گفتگو و یا رقابت با نظریات مدرن غربی را داشته باشد. در نوشتار پیش­رو در پاسخ به چیستی مفهوم «سبک زندگی سیاسی» با محوریت نظریه «اعتباریات» علامه طباطبایی به تعریف منطقی و تحلیلی مفاهیم سبک زندگی و سیاست پرداخته­ ایم و سپس به شرح ویژگی­های عام و خاص هر یک پرداخته­ایم، طوری که با استفاده از آن، بتوان در مورد تحقیقات و تحلیل­های علمی رایج دراین­ باره و نیز مسائل عملی مربوط به سبک زندگی و سیاست در جامعه اسلامی-ایرانی به‌روشنی نظر داد.

بر این اساس سبک زندگی الگویی از باورها، گرایش­ها و رفتارهایی است که انسان­ها در تعامل یا تقابل با شرایط محیطی خود، آگاهانه برای ارضاء احساسات و تمایلات نفسانی­شان اعتبار می ­کنند و یا به‌طور مختصر «سبک زندگی» عبارت است از؛ «الگوی کنش­های اعتباری ناشی از تمایلات نفسانی». همچنین سیاست یعنی «شیوه هدایت کنش­های دیگران در جهت تأمین مصالح عمومی افراد جامعه». با این تعاریف مشخص می­شود که سیاست مفهومی اخص از سبک زندگی است و به‌عبارت‌دیگر سبک زندگی جنس و سیاست فصل مفهوم سبک زندگی سیاسی است. پس «سبک زندگی سیاسی» عبارت است «از الگو یا مجموعه ­ی نظام ­مند کنش­های اعتباری ناشی از تمایلات نفسانی  که کنش­های دیگران را در جهت تأمین مصالح عمومی جامعه هدایت کند».

 

واژه­ های کلیدی

تعریف، سبک زندگی، سیاست، علامه طباطبایی، اعتباریات، کنش­های نفسانی.