مقایسه ی مقوله های گفتمان انقلابی در کانال نماینده ولی فقیه با گروه های انقلابی در فضای مجازی لرستان

مسعود کریمی بیرانوند

 

یکی از روش های علمی بررسی متون در علوم اجتماعی، روش تحلیل محتوای کمی است. در این روش با کدگذاریِ عددیِ اجزاء پیام و استفاده از تکنیک های آمار توصیفی و استنباطی سعی می شود، محتواهای کلامی، متنی یا تصویری صادرشده از یک کنشگر مورد تحلیل قرار گیرد. شاید ساده ترین و رایج ترین نوع استفاده از روش تحلیل محتوای کمی، این باشد که فراوانی نسبی یک یا چند مقوله را در محتوای مورد نظر شمارش می کنند تا اهمیت آن را در نزد صاحب پیام بسنجند.

حال نگارنده تصمیم گرفته است مهمترین کلیدواژه های گفتمان انقلابی را تحت پنج مقوله ی «اسلام»، «انقلاب»، «مردم»، «عدالت» و «پیشرفت» مورد مقایسه کمّی قرار دهد. کانال اطلاع رسانی »حجت الاسلام شاهرخی نماینده ولی فقیه در لرستان» درپیامرسان ایتا و «گروه های مطرح نیروهای انقلابی لرستان» در پیامرسان واتساپ هم طرفین مقایسه (واحد تحلیل) هستند.

بدین منظور تمام پیامهای بارگذاری شده در کانال اطلاع رسانی حجت الاسلام شاهرخی از ابتدای سال 1401 لغایت 13 شهریور1401 استخراج شد که شامل قریب 172 هزار واژه است. به همین ترتیب از هشت گروه مطرح نیروهای انقلابی استان لرستان در واتساپ (که نگارنده از بین حدود بیست گروه) انتخاب کرده بود، پیامهای زیادی تا تاریخ 13 شهریور 1401 شامل 172 هزار واژه استخراج شد. سپس کلماتی که در گفتمان انقلابی بار معنایی ارزشی دارند را دسته بندی نموده و تحت عنوان پنج مقوله مورد شمارش قرار داده ایم که نتیجه آن به شرح ذیل است.

1- اسلام: واژه های «اسلام»، «ولایت»، «دین»، «متدین»، «تقوا»، «مومن»، «امام زمان»، «آخرت»، «روحانیت»، «معنویت»، «حجاب»، «عفاف»، «شهادت»، «ایثار»، «نماز»، «جهاد»، «قیامت»، «امر به معروف»، «نهی از منکر»، «زکات»، «خمس» و «حج» در کانال اطلاع رسانی حجت الاسلام شاهرخی 3483 بار و همین واژه ها در گروه های مجازی انقلابی لرستان 1261 بار تکرار شده اند.

2- انقلاب: واژه های «انقلاب»، «جمهوری اسلامی»، «نظام اسلامی»، «گام دوم»، «ولایت فقیه»، «رهبر»، «مقاومت»، «جهادی»، «دشمن»، «آمریکا»، «اسرائیل»، «فتنه گر»، «اختلاف»، «تفرقه»، «وحدت»، «اتحاد»، «ولایتمدار»، «قانون اساسی»، «بسیج»، «بصیرت»، «شهید»، «مدافعان حرم» و «امام خمینی» در کانال اطلاع رسانی حجت الاسلام شاهرخی 1679 بار و همین واژه ها در گروه های مجازی انقلابی لرستان 1583 بار تکرار شده اند.

3- مردم: واژه های «مردم»، «جمهوریت»، «ایران»، «لرستان»، «خدمتگزاری»، «جامعه»، «افکار عمومی»، «اعتماد عمومی» در کانال اطلاع رسانی حجت الاسلام شاهرخی 2377 بار و همین واژه ها در گروه های مجازی انقلابی لرستان 1895 بار تکرار شده اند.

4- عدالت: واژه های «عدالت»، «عدل»، «مساوات»، «فساد»، «مفسد»، «ظلم»، «ظالم»، «تبعیض»، «شفافیت»، «شایسته سالاری»، «نظم»، «ضابطه»، «نظارت»، «قانون»، «تعهد»، «اخلاق»، «ادب»، «شرافت»، «کرامت»، «اهانت»، «رانت»، «تخلف»، «اختلاس» و «احتکار» در کانال اطلاع رسانی حجت الاسلام شاهرخی 759 بار و در گروه های مجازی انقلابی لرستان 505 بار تکرار شده است.

5- پیشرفت: واژه های «پیشرفت»، «اقتصاد»، «تولید»، «برنامه ریزی»، « توسعه»، «اشتغال»، «تورم»، «گرانی»، «کارآفرینی»، «سازندگی»، «اصلاح»، «محرومیت»، «عقب ماندگی»، «آموزش»، «پرورش»، «تربیت»، «رفاه»، «بهداشت»، «عقلانیت»، «سلامت»، «دانش بنیان»، «فقر»، «بیکاری»، «صنعت»، «کشاورزی»، «محیط زیست»، «سد»، «راه آهن»، «معشوره»، «حقابه» و «پادگان 07» در کانال اطلاع رسانی حجت الاسلام شاهرخی 1119 بار و در گروه های مجازی انقلابی لرستان 812 بار تکرار شده است.
 

لازم به ذکر است که تمامی شرایط برای دو طرف مقایسه یکسان بوده است اما کلماتی که معنای غیراثرگذار در متن داشته اند (مثل واژه «لرستان» در عبارت نماینده ولی فقیه در استان لرستان) شمارش نشده اند.
 

نتیجه ای که از این تحقیق ساده به دست می آید این است که فراوانی واژه ها و اصطلاحات با بار معنایی اثرگذار در کلام نماینده ولی فقیه بیشتر از نیروهای انقلابی استان است و شاید این نکته نشان دهنده هم و غم بیشتر ایشان نسبت به مقولات اصلی گفتمان انقلاب اسلامی در قیاس با دیگر افراد و گروه های انقلابی باشد و لذا باید تلاش شود تا این فاصله پر شود.