«دشمنی خارجی» و «فساد داخلی» از منظر علم شیمی! «مخلوط» یا «ترکیب»؟
مسعود کریمی بیرانوند
دقیقاً یادم نیست کلاس چندم بود که در درس علوم می خواندیم؛ مواد ناخالص به دو صورت مخلوط یا ترکیب وجود دارند. مهمترین فرقشان این بود که عناصر تشکیل دهنده ی مخلوط ویژگی های شیمیایی خود را حفظ می کنند و با روش های ساده از هم قابل تفکیک هستند؛ اما عناصر تشکیل دهنده ی ترکیب ضمن تغییر ماهیت، ماده جدیدی با خواص متفاوت به وجود می آورند.
در رابطه با علّت مشکلات و نارسایی های فعلی کشور، معمولاً به دو دسته ی «دشمنی و توطئه های خارجی» و «ناکارآمدی و فساد داخلی» اشاره می شود. یک نگاه سطحی اما شایع، نگاه مخلوطی به این دو است؛ به این صورت که برای هر کدام از این دو نوع عامل، سهمی از ۱۰۰ در نظر می گیرند. به عنوان مثال گفته می شود؛ دشمنی ها و تحریم های خارجی کمتر از ۳۰% اثر دارند و بیش از ۷۰% به سوء مدیریت ها در داخل بر می گردد. نتیجه این تحلیل غلط این است که اگر سهم دشمنی خارجی را بیشتر کنیم، قاعدتاً سهم فساد داخلی کمتر می شود. (مثلاً چهل به شصت یا پنجاه-پنجاه).
در مقابل سخن صحیح تر این است که بگوییم دشمنی خارجی و فساد داخلی با همدیگر چنان ترکیب می شوند که محصول به دست آمده، اثرات تخریبی آنها را چند برابر می کند. به عنوان نمونه وقتی رهبر انقلاب از پروژه نفوذ صحبت می کند؛ یعنی بخشی از مدیران فاسد و ناکارآمد داخلی خود مستقیماً یا غیر مستقیم دست پرورده دشمن هستند و یا برعکس وقتی در داخل توسط مسئولان نارضایتی هایی ایجاد می شود، دشمنان غربی آن را ابزاری برای تبلیغات و فشارهای بیشتر قرار می دهند. این مثال ها و نمونه های زیاد دیگر نشان می دهد؛ دشمنی خارجی و اخلالگری داخلی را نباید در عرض همدیگر به عنوان دو عنصر رقیب در نظر گرفت؛ بلکه باید ردّ هر یک را در دیگری جست.
:ok_hand: یکی از مهمترین اشکالات نگاه مخلوطی این است که در هنگام آرامش فقط به ناکارآمدی ها و سوء مدیریت های داخلی می پردازد و در مطالبه گری از مسئولان نقش توطئه های خارجی را نادیده می انگارد و از سوی مقابل در هنگام آشوب ها فقط به دشمنی های علنی توجه می کند و از اعتراض به عملکردها و روندهای غلط داخلی غفلت می کند؛ مثل همین الان که جریان مطالبه گری به خاطر اغتشاشات ۱۴۰۱ دچار توقف شده است.
شاید با این نگاه جدید بتوان کلام امام خامنه ای را در کوران ناآرامی های سال ۱۳۹۶ که بیشتر از جنس معیشتی بود بهتر درک کرد که فرمودند:
«این‌جوری نیست که ما هیچ اشکالی نداریم، فقط دشمن خارجی است که دارد [مشکل ایجاد میکند]؛ نه، مگس روی زخم می‌نشیند؛ زخم را خوب کنید، زخم را نگذارید به وجود بیاید. ما اگر مشکل داخلی نداشته باشیم، نه این شبکه‌ها میتوانند اثر بگذارند، نه آمریکا می تواند هیچ غلطی بکند. ما مشکلاتمان را باید خودمان حل کنیم؛ مشکلات داخلی را باید حل کنیم، ضعفهایمان را باید حل کنیم؛ ما ضعف داریم. دفاع از حقوق مظلومین وظیفه‌ی همه‌ی ما است؛ بخصوص [دفاع از] ضعفا و از حقوق ملّت وظیفه‌ی ما است، بخصوص [دفاع از] طبقات ضعیف ملّت؛ همه بایستی مراقب باشیم».
